Cột sống đóng vai trò quan trọng trong các hoạt động thể chất thường ngày của một người. Chúng là bộ phận trung tâm chống đỡ trọng lượng cơ thể. Hiện nay khoảng 20% dân số bị thoái hóa cột sống, trong đó những người trên 40 tuổi có tỷ lệ mắc bệnh cao nhất. Tuy nhiên, vài năm trở lại đây, tỷ lệ mắc bệnh thoái hóa cột sống ở người trẻ có xu hướng gia tăng. Đáng báo động hơn là ngày càng nhiều người bị thoái hóa cột sống dù chỉ mới 25 – 30 tuổi và để lại nhiều biến chứng khó lường. Vậy thoái thóa hóa cột sống là gì? Cách chữa trị thoái hóa cột sống tại Yên Lạc, Vĩnh Phúc
1. Thoái hóa cột sống là gì?
Thoái hóa cột sống là thuật ngữ y khoa được sử dụng để mô tả một loạt đặc tính của tình trạng viêm xương khớp mạn tính tại cột sống. Đó là hiện tượng lão hóa cột sống gây nên tổn thương sụn khớp, bào mòn và mất nước dẫn đến thay đổi cấu trúc đĩa đệm, mỏm gai xương.
2. Nguyên nhân của thoái hóa cột sống
Tuổi cao
Quá trình lão hóa tự nhiên là tác nhân chính gây ra bệnh thoái hóa cột sống. Sau tuổi 40 quá trình lão hóa diễn ra nhanh chóng. Tuổi tác càng cao thì cấu trúc cột sống càng suy yếu. Các biểu hiện chính như đĩa đệm bị mất nước, bao xơ đĩa đệm dễ bị rách vỡ, dây chằng bị xơ hóa hoặc các mô sụn bị hao mòn.
Thông thường, bệnh diễn tiến nhanh hay chậm phụ thuộc vào lối sống sinh hoạt và chế độ ăn uống của mỗi người.
Chế độ ăn thiếu dinh dưỡng
Chế độ dinh dưỡng thiếu Canxi, Magie, Glucosamine hoặc Collagen tuýp II khiến cột sống ngày càng hư hại. Từ đó tăng nguy cơ mắc bệnh xương khớp. Song song đó, thoái hóa đốt sống còn xuất phát từ thói quen tiêu thụ thức ăn nhanh, nhiều dầu mỡ hoặc lạm dụng chất kích thích như rượu bia, thuốc lá. Đó cũng là lý do vì sao một số người từ 30 – 35 tuổi đã bị thoái hóa cột sống trong khi người già 50 – 60 tuổi xương khớp còn chắc chắn và khỏe mạnh.
Chấn thương cột sống
Các chấn thương trong quá trình sinh hoạt, vận động hoặc té ngã do tai nạn nếu không được điều trị dứt điểm, có thể khiến cột sống bị thoái hóa.
Sai tư thế
Đặc thù của công việc phải vận động cột sống sai tư thế liên tục. Cúi hoặc ngửa cổ quá nhiều, thường xuyên mang vác vật nặng khi làm việc, kê gối quá cao khi ngủ, nhướn cổ khi làm…vv đều là các tác nhân gây sai lệch cột sống, khiến cột sống nhanh lão hóa.
Thừa cân, béo phì
Chống đỡ trọng lượng cơ thể là một trong những chức năng của cột sống. Điều này cũng đồng nghĩa với việc cân nặng càng tăng, áp lực các đốt sống phải gánh càng lớn. Các chuyên gia cho rằng nguy cơ thoái hóa cột sống thắt lưng ở người thừa cân, béo phì cao gấp 5 lần người bình thường.
Ngoài ra, tình trạng chỉ số BMI ≥ 30 (béo phì) còn liên quan đến vấn đề viêm hệ thống dạng nhẹ góp phần phát triển thoái hóa xương sống.
3. Triệu chứng của thoái hóa cột sống
Triệu chứng chung
Tình trạng đau nhức, cứng cơ lưng, cổ và vai gáy vào buổi sáng sớm.
Sốt, mệt mỏi, khó thở kèm theo co thắt dạ dày.
Đau cột sống âm ỉ, đồng thời cơn đau có tính chất cơ học (đau tăng khi vận động và giảm xuống khi nghỉ ngơi).
Yếu hoặc tê bì chân tay. Ở mức độ nghiêm trọng có thể ảnh hưởng tới dây thần kinh cột sống hoặc tủy sống.
Đau đầu, chóng mặt hoặc đau ở vai.
Có hai vị trí thoái hóa cột sống đáng chú ý nhất đó chính là thoái hóa cột sống cổ và thoái hóa cột sống thắt lưng. Mỗi vị trí lại có thêm các triệu chứng riêng của thoái hóa.
Triệu chứng riêng của thoái hóa cột sống cổ
Đau nhức cổ, cứng cổ, khó khăn khi vận động cổ: cơn đau xuất hiện đột ngột với mức độ nặng, kéo dài trong vài giờ hoặc vài ngày. Triệu chứng đau có thể lan xuống một bên vai hoặc cánh tay.
Tình trạng tê, yếu liệt bả vai, cánh tay hoặc ngón tay.
Nấc ngáp, đau đầu, chóng mặt nếu bị thoái hóa đốt sống cổ C1 – C2.
Triệu chứng riêng của thoái hóa cột sống lưng
Xuất hiện cơn đau thắt lưng âm ỉ, kéo dài trong nhiều tuần.
Cơn đau có thể tăng lên khi người bệnh vận động, thực hiện tư thế cong, xoay người hoặc nâng vác đồ vật.
Khi tình trạng chuyển biến nghiêm trọng, các cơn đau ở lưng có thể lan xuống chân, gây tê liệt và mất thăng bằng khi di chuyển.
Thoái hóa đốt sống lưng gây mất kiểm soát bàng quang hoặc ruột, kèm theo cơn đau co thắt cơ bắp.
4. Biến chứng của thoái hóa cột sống
Cột sống bị thoái hóa nếu không được phát hiện sớm và điều trị kịp thời có thể gây ra nhiều nguy hại cho sức khỏe. Trong đó, tàn phế hoặc mất khả năng đi lại được xem là biến chứng nghiêm trọng nhất của bệnh thoái hóa đốt sống.
Biến chứng thoái hóa đốt sống cổ
Mất ngủ:
Thoái hóa cột sống cổ khiến người bệnh mệt mỏi, mất ngủ kéo dài, thậm chí tăng nguy cơ đột quỵ.
Hội chứng tăng – giảm huyết áp:
Huyết áp tăng giảm bất thường, đôi lúc giảm mạnh hoặc đôi lúc tăng cao. Điều này ảnh hưởng nhiều tới sức khỏe của bệnh nhân.
Rối loạn tiền đình:
Cột sống cổ bị thoái hóa có thể cản trở lưu thông máu tới não. Từ đó gây ra rối loạn tiền đình với các cơn đau đầu, chóng mặt hoặc chán ăn. Rối loạn tiền đình là một biến chứng thường gặp ở đối tượng nhân viên văn phòng và người cao tuổi.
Thoát vị đĩa đệm cột sống cổ:
Khi các rễ thần kinh bị chèn ép, người bệnh có thể bị tê liệt một hoặc hai bên tay. Dần dần, các bộ phận bị thoái hóa chuyển sang thoát vị đĩa đệm, gây mất kiểm soát vận động, khiến cơ thể khó vận động.
Hội chứng cổ – tim:
Đốt sống cổ bị thoái hóa, lệch khỏi vị trí ban đầu khiến cấu trúc cột sống cổ bị thay đổi, chèn ép dây thần kinh chi phối hoạt động tim. Kết quả là xuất hiện các cơn đau tim đột ngột hoặc rối loạn nhịp tim kéo dài.
Đau ngực:
Xuất hiện các cơn đau bầu ngực và đau dai dẳng một bệnh cơ ngực do gốc thần kinh của cột sống cổ số 6 và số 7 bị chèn ép bởi các gai xương.
Biến chứng thoái hóa cột sống thắt lưng
Biến dạng cột sống:
Các cơn đau dữ dội ở thắt lưng khiến người bệnh không thể làm việc hoặc vận động bình thường. Thay vào đó, họ phải đứng trong tư thế nghiêng người hoặc cúi người xuống khi di chuyển. Về lâu dài, điều này khiến cột sống thắt lưng bị biến dạng (gù, vẹo hoặc cong), ảnh hưởng lớn đến đời sống sinh hoạt. Biến dạng cột sống nặng sẽ gây tàn phế, mất khả năng đi lại, vận động.
Thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng chèn ép rễ thần kinh:
Thoái hóa cột sống lưng kèm thoát vị đĩa đệm khiến các dây thần kinh bị chèn ép, dẫn tới các cơn đau lan tỏa vùng mông và tứ chi. Nếu không điều trị sớm có thể gây đau nhức nhiều, co cơ và tăng nguy cơ bại liệt.
Rối loạn dây thần kinh thực vật:
Các rễ thần kinh thoát ra từ cột sống thắt lừng chi phối hoạt động của ruột, bàng quang. Khi thoái hóa, các rễ này bị chèn ép sẽ gây rối loạn dây thần kinh thực vật khiến người bệnh mất kiểm soát đại tiểu tiện.
5. Chẩn đoán thoái hóa cột sống bằng cách nào?
Ngoài dựa trên các triệu chứng lâm sàng, các bác sĩ có thể chẩn đoán bệnh thoái hóa cột sống bằng cách thực hiện một số kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh:
Chụp X-quang cột sống
X quang cột sống là một kỹ thuật hình ảnh học đơn giản thực hiện ban đầu. X quang thích hợp cho đau cổ và đau lưng khi không có các dấu hiệu đặc hiệu.
Trên hình ảnh X quang sẽ phát hiện các hình ảnh gai xương, hẹp khe khớp, những thay đổi thoái hóa của khớp và diện khớp, các mô mềm bị vôi hóa.
Chụp cắt lớp vi tính (CT-scan)
CT-scan sẽ tốt hơn so với X quang trong việc đánh giá cấu trúc xương và nhạy hơn trong việc đánh giá hẹp lỗ liên hợp đốt sống. Tuy nhiên, CT-scan ít nhạy hơn MRI để đánh giá các mô mềm và chèn ép rễ thần kinh.
Chụp cộng hưởng từ (MRI)
MRI là một kỹ thuật hình ảnh học cao cấp hơn chụp CT-scan. Chúng được lựa chọn để đánh giá cấu trúc thần kinh và mô mềm. MRI có thể cho hình ảnh chính xác toàn bộ cột sống. Tuy nhiên đây lại là kỹ thuật đắt tiền và không được thực hiện thường quy để chẩn đoán thoái hóa cột sống trừ khi có chỉ định dấu hiệu đặc hiệu rõ ràng.
Chụp CT-scan có tiêm thuốc cản quang
Chụp CT-scan có tiêm thuốc cản quang đánh giá tốt hơn chụp CT-sacn thường ở vị trí và mức độ chèn ép dây thần kinh. Đây là một kỹ thuật hình ảnh học xâm lấn hơn so với MRI. Kỹ thuật này thường chỉ được thực hiện để thay thế cho MRI khi bệnh nhân có chống chỉ định với MRI (ví dụ như có máy tạo nhịp tim).
Điện cơ (EMG)
EMG sẽ hữu ích trong các trường hợp phát hiện tổn thương thần kinh, giúp chẩn đoán bệnh lý chèn ép rễ thần kinh. Đặc biệt, EMG có giá trị trong việc phân biệt chèn ép rễ thần kinh với các bệnh lý thần kinh khác. Ví dụ như bệnh các đám rối thần kinh, bệnh cơ, bệnh nơ-ron vận động.
Một số xét nghiệm khác:
Điển hình như xét nghiệm máu nhằm loại trừ các bệnh lý gây đau cột sống như viêm cột sống dính khớp, lao cột sống.
6. Phương pháp chữa trị bệnh thoái hóa cột sống
Tập luyện một số bài tập tăng cường sức khỏe cột sống
Luyện tập có thể giúp hỗ trợ điều trị thoái hóa cột sống. Các bài tập giúp kéo giãn cột sống một cách tự nhiên, thúc đẩy phục hồi các tổn thương ở đốt sống, đồng thời hệ thống các khớp cũng trở nên linh hoạt và dẻo dai. Mặt khác, luyện tập thường xuyên là cách để người bệnh thoái hóa cột sống có tinh thần minh mẫn và cảm thấy thoải mái hơn.
Tuy nhiên nếu tập những bài không phù hợp hoặc không đúng cường độ có thể tạo áp lực thêm cho cột sống. Bệnh có thể tiến triển nặng hơn, cơn đau nhức vẫn kéo dài. Chính vì vậy, người bệnh rất cần nhờ đến sự tư vấn của bác sĩ và huấn luyện viên chuyên nghiệp để lựa chọn các bài tập phù hợp cho mình.
Các bài tập hỗ trợ chữa thoái hoá cột sống thường được bác sĩ khuyến khích có thể kể đến như:
– Tư thế cây cầu
– Tư thế rắn hổ mang
– Bài tập co giãn cơ lưng
– Bài tập xoay cổ
Chữa trị thoái hóa cột sống bằng thuốc
Để điều trị thoái hóa cột sống dựa theo triệu chứng lâm sàng, có thể sử dụng một số loại thuốc như thuốc giảm đau, thuốc chống viêm, thuốc giãn cơ, thuốc điều trị triệu chứng tác dụng chậm, thuốc ức chế IL1 và tiêm corticoid tại chỗ.
Tuy nhiên người bệnh cần lưu ý, về cơ bản các loại thuốc chỉ hỗ trợ “khóa” cơn đau tạm thời. Chúng không thể phục hồi tác động tới các cấu trúc cột sống đã bị thoái hóa. Nếu ngưng sử dụng thuốc, các cơn đau sẽ trở lại và có thể nghiêm trọng hơn trước đây. Chưa kể, nhiều bệnh nhân vì mong muốn nhanh khỏi bệnh đã tự ý tăng liều lượng sử dụng thay vì dùng theo chỉ định của bác sĩ. Điều này dẫn đến hậu quả suy giảm chức năng gan và thận, tăng nguy cơ viêm loét dạ dày.
Ngày nay, không ít người vẫn giữ quan điểm sử dụng thuốc để xoa dịu cơn đau do cột sống bị thoái hóa. Tuy nhiên, ít ai biết rằng thuốc trị thoái hóa cột sống không thật sự đem lại hiệu quả như mong muốn.
Phẫu thuật cột sống
Can thiệp phẫu thuật nên được xem xét ở những người bệnh có chèn ép tủy nặng hoặc tiến triển, cũng như ở người bệnh có chèn ép rễ thần kinh sau khi thất bại với các liệu pháp điều trị không phẫu thuật.
Việc chỉ định phẫu thuật tùy thuộc vào tình trạng, đặc điểm lâm sàng của từng người bệnh khác nhau. Khi có các dấu hiệu đặc hiệu hoặc không đáp ứng với các liệu pháp điều trị, chúng ta nên đến gặp bác sĩ để được thăm khám và tư vấn kỹ hơn.
Theo nhận định của chuyên gia, phẫu thuật cột sống tiềm ẩn nhiều rủi ro cho người bệnh. Điển hình như rủi ro từ quá trình gây mê toàn thân, có thể gây đau tim, tổn thương vùng đầu, buồn nôn, đau họng, khô miệng hoặc ớn lạnh. Ngoài ra, sau khi trải qua cuộc phẫu thuật liên quan tới cột sống, bệnh nhân có thể gặp phải tình trạng rối loạn lưu thông máu, tổn thương thần kinh vùng phẫu thuật, đau nhức mạn tính…
Như vậy, đây là cách chữa thoái hóa cột sống nên được thực hiện sau cùng khi các phương pháp điều trị nội khoa không đạt kết quả. Bệnh nhân và người nhà cần cân nhắc thật kỹ càng trước khi quyết định.
Châm cứu hỗ trợ giảm đau
Theo triết lý của y học phương đông, châm cứu giúp khai thông khí huyết, khôi phục cân bằng của khí, kích thích cơ thể tự chữa lành. Ở góc độ khoa học, kim châm cứu tác động vùng cột sống bị tổn thương, đồng thời kích thích cơ thể sản sinh chất giảm đau và chống viêm tự nhiên. Cơn đau do thoái hóa cột sống nhanh chóng được xoa dịu. Tuy nhiên hiệu hiệu quả này chỉ duy trì tạm thời, vì chưa giải quyết được nguyên nhân gây bệnh. Ngoài ra, châm cứu vẫn có thể để lại một số tác dụng phụ hoặc rủi ro (như nhiễm trùng, liệt, teo cơ…) nên người bệnh cần hết sức cẩn trọng.
Trị liệu thần kinh cột sống kết hợp vật lý trị liệu
Vật lý trị liệu là yếu tố không thể thiếu trong mọi phác đồ điều trị thoái hóa cột sống. Chăm chỉ tập luyện vật lý trị liệu đều đặn với cường độ thích hợp có thể giúp tăng cường sức mạnh và cải thiện tính linh hoạt ở các cơ vùng cổ, lưng
Nền y học tại các quốc gia tiên tiến luôn ưu tiên cách chữa thoái hóa cột sống bằng Trị liệu thần kinh cột sống (Chiropractic). Đây là phương pháp nắn chỉnh cấu trúc cột sống bị sai lệch vào đúng vị trí, giải phóng các chèn ép lên dây thần kinh. Đồng thời các động tác sẽ kích thích quá trình tự chữa lành của cơ thể, ngăn ngừa cơn đau cột sống lâu dài, tránh tái phát.
Trị liệu thần kinh cột sống kết hợp Vật lý trị liệu là hướng đi điều trị hiệu quả nhất, tiên tiến nhất hiện nay với nhiều ưu điểm tuyệt vời. Bệnh nhân khi thực hiện sẽ không đau, không uống thuốc, không phải tiêm và không phẫu thuật. Với phương pháp này, bệnh nhân cần tập với chuyên gia vật lý trị liệu chuyên nghiệp để được hỗ trợ xây dựng chương trình luyện tập phù hợp cơ thể từng người. Từ đó giúp nâng cao sức bền, tăng biên độ vận động và cải thiện sức khỏe tổng thể. Ngoài ra, người bệnh cũng nên tiếp tục duy trì thói quen tập luyện này ở nhà sau khi chương trình tập vật lý trị liệu kết thúc.
7. Chữa trị thoái hóa cột sống tại Yên Lạc, Vĩnh Phúc
Tại Yên Lạc, Vĩnh Phúc, các phòng khám của Bác sĩ Luân đã tiên phong ứng dụng trị liệu thần kinh cột sống, chữa thoái hóa cột sống hiệu quả cao mà không cần dùng thuốc hay can thiệp phẫu thuật.
Liệu trình điều trị thoái hóa cột sống tại Bác sĩ Luân còn kết hợp Chiropractic với chương trình vật lý trị liệu – phục hồi chức năng. Tại đây giáo án luyện tập với sự hỗ trợ từ trang thiết bị hiện đại như Sóng xung kích Shockwave, Tia laser cường độ cao thế hệ IV, Thiết bị kéo giãn giảm áp cột sống DTS… để đẩy nhanh tiến độ phục hồi cột sống.
Mỗi năm có trên 3000 bệnh nhân đến với Bác sĩ Luân, trong đó hơn 50% là người bệnh có thoái hóa cột sống. Hơn 95% bệnh nhân được chữa khỏi hoàn toàn. Đây là những thành tích đáng khích lệ được cộng đồng ghi nhận rõ nét. Từ đó góp phần vào sự phát triển vượt bậc của y tế địa phương Yên Lạc, Vĩnh Phúc
8. Những lưu ý khi điều trị thoái hóa đốt sống
Do mang tâm lý nóng vội, mong muốn nhanh chóng khỏi bệnh nên nhiều bệnh nhân đã áp dụng cùng lúc nhiều phương pháp chữa bệnh ở nhiều nơi. Đó cũng là lý do vì sao mặc dù điều trị thoái hóa cột sống ngay từ giai đoạn đầu song bệnh không hề tiến triển rõ rệt.
Theo bác sĩ Nguyễn Văn Luân, với bệnh lý cơ xương khớp, để phục hồi hiệu quả không thể chỉ trong ngày một, ngày hai mà đòi hỏi người bệnh trước hết phải tuân theo các hướng dẫn điều trị của bác sĩ, không được tự ý ngưng liệu trình hay chữa bệnh cùng lúc tại 2 – 3 nơi vì điều này gây ảnh hưởng tới hiệu quả hồi phục và thậm chí để lại những biến chứng nguy hiểm.
Cô Trần Lệ Thu (65 tuổi) chia sẻ: “Sau 2 đợt áp dụng các cách chữa thoái hóa cột sống tại Bác sĩ Luân, kết hợp với luyện tập điều độ và ăn uống khoa học, giờ đây căn bệnh đau cổ do thoái hóa cột sống của tôi đã được cải thiện, các cơn đau nhức trước đây khi “trái gió trở trời” đã không còn tái phát nữa. Tôi rất cảm ơn Bác sĩ Luân vì đã mang đến hành trình phục hồi đầy diệu kỳ.”
9. Cách phòng ngừa bệnh thoái hóa cột sống
Thoái hóa cột sống là một quá trình diễn biến tự nhiên theo tuổi tác mà không có yếu tố nào có thể ngăn chặn. Tuy nhiên chúng ta có thể làm chậm quá trình này bằng cách thay đổi lối sống, ăn uống khoa học và luyện tập thể dục thường xuyên.
Chế độ dinh dưỡng phòng ngừa thoái hóa cột sống
Bổ sung các thực phẩm giàu vitamin (C,D) và khoáng chất tốt cho xương khớp vào bữa ăn hằng ngày như Ca hoặc Mg.
Ăn nhiều thực phẩm giàu chất chống oxy hóa như rau và trái cây nhiều màu sắc.
Ăn thực phẩm giàu acid béo omega 3 chẳng hạn như cá hồi và một số loại hạt.
Giảm thiểu các thực phẩm chế biến sẵn, thực phẩm chiên.
Uống đủ nước, tối thiểu trên 2 lít/ngày
Không dùng các chất kích như thuốc lá, rượu bia, cà phê.
Thói quen sinh hoạt và luyện tập lành mạnh
Hạn chế các công việc khiêng vác nặng nhọc liên tục dùng sức nhiều. Chú ý điều chỉnh tư thế, giảm các áp lực dồn lên cột sống. Áp dụng tư thế đúng khi nâng vật nặng.
Thường xuyên thay đổi tư thế khi ngồi nhiều. Khoảng 60 phút nên đứng lên đi lại để cột sống và xương khớp được thư giãn.
Khi ngồi, hãy tận dụng triệt để chỗ dựa ở thắt lưng để tựa lưng và hỗ trợ cho phần lưng.
Áp dụng công thái học tốt. Ngồi thẳng lưng đảm bảo cả hai bàn chân đều đặt trên sàn và khuỷu tay, đầu gối, hông và mắt cá chân ở một góc 90 độ.
Giữ phần trên của màn hình máy tính ngang tầm mắt để bạn nhìn xuống màn hình ở một góc 15 đến 20 độ, giúp đỡ mỏi cổ hơn.
Nếu đánh máy trong thời gian dài, hãy ngồi gần bàn và để khuỷu tay lên bàn để giảm bớt căng thẳng ở vai và cổ.
Giữ cho tinh thần thoải mái. Kiểm soát căng thẳng và áp lực bằng cách đọc sách, nghe nhạc, dạo phố, đi du lịch.
Tập luyện thường xuyên và đúng cách các bài tập như bơi lội, đi bộ, thể dục nhịp điệu để tăng năng lượng, tăng cường cơ bắp và cải thiện độ linh hoạt của các khớp xương.
Kiểm soát cân nặng ở mức hợp lý.
Tuân thủ theo hướng dẫn của bác sĩ, tái khám định kỳ để theo dõi tình trạng bệnh.
10. Kết luận về chữa trị thoái hóa cột sống tại Yên Lạc, Vĩnh Phúc
Thoái hóa cột sống là căn bệnh xương khớp mãn tính phổ biến hiện nay. Mặc dù không ảnh hưởng tới tính mạng song các đốt sống bị tổn hại khiến người bệnh gặp khó khăn trong sinh hoạt và vận động hằng ngày. Do đó, khi phát hiện các dấu hiệu của bệnh, chúng ta cần gặp bác sĩ ngay để được chẩn đoán và điều trị kịp thời, ngăn ngừa những biến chứng nguy hiểm xảy ra.
Quý bệnh nhân có nhu cầu tư vấn sức khỏe về các bệnh cơ xương khớp xin hãy liên hệ với Bác sĩ Luân. Số điện thoại/Zalo 0395621593 hoặc Fanpage Bác sĩ Luân – Bệnh viện Yên Lạc để được hỗ trợ.
Bác sĩ Nguyễn Văn Luân