Trong khi phần lớn các vắc xin hiện nay đều không có chỉ định tiêm cho trẻ em thì Pfizer là một ngoại lệ. Theo khuyến cáo của Nhà sản xuất và sự đồng thuận của WHO thì vắc xin Covid-19 Pfizer có thể tiêm cho trẻ em từ 12 tuổi trở lên.
1. Vì sao vắc xin Covid-19 cho trẻ em lâu có hơn của người lớn?
Vắc xin Covid-19 cho trẻ em cần phải nghiên cứu kỹ
Việc thử nghiệm lâm sàng vắc xin Covid-19 cho trẻ em đòi hỏi thời gian theo dõi lâu và kỹ càng hơn so với ở người lớn.
Mặc dù vắc xin Covid-19 cho người lớn đã được chứng minh là an toàn và hiệu quả. Những số liệu đó không thể thay thế cho việc nghiên cứu trên trẻ em.
Dù vậy, để có thể phát triển vắc xin cho trẻ em, các nhà khoa học cần thực hiện thử nghiệm trên người lớn trước và dựa vào kết quả từ đó.
Quá trình nghiên cứu phải trải qua nhiều giai đoạn
Cũng như vắc xin cho người lớn, vắc xin cho trẻ em phải qua 3 giai đoạn thử nghiệm lâm sàng mới được Cục Quản lý thực phẩm và dược phẩm Mỹ (FDA) phê chuẩn. Giai đoạn đầu đánh giá độ an toàn trên khoảng 20-100 trẻ khỏe mạnh. Vì là thử nghiệm cấp tốc nên giai đoạn 2 và 3 được kết hợp và các bước được thực hiện song song.
Trong giai đoạn này, các nhà khoa học theo dõi độ an toàn và kiểm tra hệ miễn dịch của trẻ có phản ứng với vắc xin hay không. Số trẻ tham gia giai đoạn này có thể từ vài trăm đến vài ngàn. Một số được tiêm vắc xin và một số được tiêm giả dược để so sánh kết quả. Sau khi bước này hoàn tất, công ty mới có thể xin FDA phê chuẩn.
2. Vắc xin Covid-19 Pfizer có khuyến cáo tiêm cho trẻ em từ 12 tuổi
Theo Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương, trong các vắc xin Covid-19 do Bộ Y tế cấp phép sử dụng khẩn cấp tại Việt Nam, vắc xin của Pfizer BioNTech được nhà sản xuất khuyến cáo tiêm cho trẻ em từ 12 tuổi trở lên.
Hồi tháng 7 vừa qua, nhóm Cố vấn chiến lược của WHO về tiêm chủng (SAGE) cũng đã kết luận vắc xin Pfizer – BioNTech phù hợp để sử dụng cho trẻ từ 12 tuổi.
3. Tình hình tiêm vắc xin Covid-19 cho trẻ em ở Việt Nam hiện nay
Do điều kiện vắc xin khan hiếm, các vắc xin Covid-19 tại Việt Nam hiện mới tiêm cho những người từ 18 tuổi. Do đó, vắc xin Covid-19 Pfizer hiện chưa triển khai tiêm cho trẻ em.
Ý kiến chuyên gia
Tại hội nghị hội trực tuyến đánh giá và triển khai một số giải pháp bảo vệ, chăm sóc giáo dục trẻ em trong đại dịch Covid-19 do Bộ Lao động – Thương binh – Xã hội tổ chức ngày 8/9/2021. Trước tình hình số ca nhiễm Covid-19 trong trẻ em gia tăng trong thời gian gần đây. Các địa phương đã kiến nghị Bộ Lao động – Thương binh – Xã hội cần ưu tiên tiêm vắc xin cho trẻ em.
Về vấn đề này, TS Annie Chu, Điều phối viên Nhóm Chăm sóc sức khỏe toàn dân, Tổ chức Y tế thế giới tại Việt Nam, cho biết: “Các bằng chứng hiện có cho thấy trẻ em ít có nguy cơ mắc bệnh nặng và tử vong do nhiễm Covid-19 so với các nhóm tuổi khác. Tuy nhiên, điều quan trọng vẫn là chúng ta phải dạy trẻ các biện pháp phòng ngừa cơ bản, như giữ khoảng cách an toàn, tránh đám đông và tiếp xúc gần, đeo khẩu trang đúng cách và thường xuyên rửa tay. Các biện pháp phòng ngừa riêng của người lớn cũng rất quan trọng trong việc ngăn ngừa lây truyền vi rút cho trẻ em”.
Khuyến nghị của WHO
WHO khuyến nghị các quốc gia chỉ nên xem xét sử dụng vắc xin Pfizer – BioNTech Covid-19 cho TE từ 12 – 15 tuổi khi đã đạt được tỷ lệ bao phủ vắc xin cao với 2 liều trong các nhóm ưu tiên cao, như đã đề cập trong lộ trình ưu tiên tiêm vắc xin Covid-19 của WHO.
Quyết định của Bộ Y tế
Theo Bộ Y tế, với số lượng vắc xin hạn chế hiện nay, trong nước cần tập trung ưu tiên tiêm cho các đối tượng theo quy định tại Nghị định số 21 của Chính phủ, Quyết định số 3355 và Công điện số 1168 của Bộ Y tế. Trong trường hợp có điều chỉnh về lứa tuổi tiêm vắc xin Covid-19, Bộ Y tế sẽ có hướng dẫn sau. Hiện Bộ Y tế chưa có hướng dẫn riêng về tiêm vắc xin Covid-19 cho trẻ từ 12 tuổi.
Các bằng chứng cho thấy, trẻ vị thành niên, đặc biệt là nhóm lớn tuổi hơn, cũng có nguy cơ làm lây nhiễm SARS-CoV-2 như người trưởng thành.
Trẻ từ 12 – 15 tuổi mắc các bệnh đi kèm sẽ có nguy cơ cao hơn đáng kể mắc Covid-19 nặng, cùng với các nhóm nguy cơ cao khác, có thể cần được tiêm chủng.
Khi điều kiện tiếp cận vắc xin thuận lợi hơn, mỗi địa phương sẽ có kế hoạch tiêm chủng cho các đối tượng phù hợp với chiến lược phòng chống dịch, diễn biến dịch tại địa phương mình.
Nhiều nước xúc tiến tiêm vắc xin Covid-19 cho trẻ em
Israel
Từ đầu tháng 6, trẻ em 12 – 15 tuổi mắc các bệnh có nguy cơ cao ở Israel đã có thể tiêm vắc xin ngừa Covid-19 của Pfizer. Tuy nhiên, biến thể Delta làm dịch bùng phát mạnh tại các trường học vào cuối tháng 6, khiến nhà chức trách Israel khuyến cáo toàn bộ trẻ em 12 – 15 tuổi tại nước này phải được chủng ngừa, theo NBC News.
Cuối tháng 7, Israel cũng bật đèn xanh cho việc tiêm vắc xin Pfizer/BioNTech cho trẻ em từ 5 – 11 tuổi mắc các bệnh có nguy cơ cao gặp biến chứng nếu nhiễm SARS-CoV-2 như các vấn đề về não, tim hay phổi. Nước này cũng cho phép trẻ em từ 12 tuổi trở lên tiêm mũi vắc xin thứ 3 ít nhất 5 tháng sau khi tiêm xong 2 mũi.
Theo AFP, hơn 30% trẻ em 12 – 15 tuổi ở Israel đã tiêm đủ 2 mũi vắc xin Covid-19. Đất nước này đang cố gắng tăng cường tỷ lệ tiêm vắc xin ở trẻ em bằng cách triển khai chủng ngừa ngay tại trường học từ ngày 23.8.
Mỹ
Đây là nước thứ 2 trên thế giới, sau Canada, triển khai tiêm phòng Covid-19 ở trẻ em. Chương trình chủng ngừa này bắt đầu ngay sau khi nhà chức trách Mỹ phê duyệt sử dụng khẩn cấp vắc xin Pfizer/BioNTech cho trẻ em 12 – 15 tuổi vào đầu tháng 5. Quyết định này được đưa ra sau một cuộc thử nghiệm lâm sàng trên hơn 2.000 trẻ em, CNBC đưa tin.
Theo số liệu của Trung tâm kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh (CDC) Mỹ, hơn 208,8 triệu người từ 12 tuổi trở lên ở nước này đã được tiêm ít nhất 1 mũi và hơn 178,1 triệu trẻ từ 12 tuổi trở lên đã tiêm đủ 2 mũi vắc xin.
Tuy nhiên, số trẻ em mắc Covid-19 ở Mỹ đang tăng cao. Báo The Guardian dẫn lại số liệu của Viện Hàn lâm nhi khoa Mỹ (AAP) cho thấy giai đoạn từ 5.8 – 2.9, 750.000 trẻ em ở Mỹ xét nghiệm dương tính với SARS-CoV-2. Vì thế, các chuyên gia kêu gọi nhà chức trách nhanh chóng cấp phép tiêm vắc xin cho trẻ dưới 12 tuổi. Reuters ngày 10.9 dẫn lời hai nguồn tin cho biết vắc xin Pfizer có thể được phép tiêm cho trẻ từ 5 – 11 tuổi trước cuối tháng 10.
Châu Âu
Cơ quan Dược phẩm châu Âu (EMA) đã phê duyệt việc sử dụng vắc xin Pfizer cho trẻ em từ 12 – 15 tuổi vào tháng 5. Đây là loại vắc xin Covid-19 đầu tiên được chấp thuận sử dụng trên trẻ em ở Liên minh Châu Âu (EU). Một tháng sau, EMA cũng phê duyệt việc sử dụng vắc xin Moderna cho nhóm trẻ 12 – 17 tuổi.
Theo Sky News, tính đến nay, ít nhất 29 nước ở châu Âu đã bắt đầu tiêm hoặc lên kế hoạch chủng ngừa cho trẻ em từ 12 tuổi trở lên. Ngày 15.6, Pháp khởi động chương trình tiêm chủng cho trẻ em 12 – 17 tuổi. Dữ liệu nhà chức trách Pháp công bố cho thấy ít nhất 51% số trẻ em 12 – 17 tuổi tại nước này đã được tiêm ít nhất 1 mũi.
Đức vào ngày 16.8 cũng khuyến nghị mọi đối tượng trên 12 tuổi đi chủng ngừa Covid-19 do sự lây lan của biến thể Delta. Trước đó, nhóm tuổi này chỉ được tiêm vắc xin nếu mắc các bệnh nền như tiểu đường hoặc tim mạch.
Quý bệnh nhân có nhu cầu tư vấn sức khỏe trực tuyến, xin hãy liên hệ với Bác sĩ Luân. Số điện thoại/Zalo 0395621593 hoặc Fanpage Bác sĩ Luân – Bệnh viện Yên Lạc để được hỗ trợ.
Bác sĩ Nguyễn Văn Luân