Cách tập thở, nghỉ ngơi, thể dục đúng cách có thể giúp phổi hoạt động hiệu quả hơn và làm giảm tác động của COVID-19 tới sức khỏe.
1. Cách tập thở cho bệnh nhân Covid-19
1.1 Mục tiêu
Tăng cường lượng không khí vào phổi và giữ lại lượng không khí này tại phổi được lâu hơn, giúp cơ thể chúng ta hấp thu đủ lượng Oxy
1.2 Chuẩn bị
Một vị trí thoàng đãng, không khí trong lành.
Một chiếc ghế có tựa sau, để khi cần có thể tựa vào.
1.3 Tư thế
Khi thực hiện các động tác thì ngồi thẳng lưng, tư thế thoải mái như thư giãn để thả lỏng các cơ, không gồng mình.
Hai chân đặt mặt bàng và vuông góc với mặt đất. Hai tay đặt thoải mái lên trên đùi.
1.4 Các kiểu thở cần luyện tập
Kiểu thở ngực
Hít vào bằng mũi tối đa cho lồng ngực chúng ta nở ra. Sau đó thở ra từ từ bằng miệng chúm lại giống như thổi sáo.
Khi hít vào thì đếm trong đầu chậm 1 – 2; thì thở ra chúng ta đếm trong đầu 1 – 2 – 3 – 4. Có nghĩa là thời gian hít vào bằng một nửa thời gian thở ra
Khi hít vào và thở ra không cần gắng sức quá mức mà chỉ cần hít sâu vừa sức cùng với thở ra vừa sức. Nếu hít sâu được thì càng tốt nhưng không cần phải cố gắng quá sức.
Lặp đi lặp lại động tác hít thở này hằng ngày, nên tập thường xuyên. Khi nào khó thở hay vận động thì hãy dùng cách thở này ngay.
Tập mỗi ngày ít nhất 3 lần, mỗi lần 15 phút. Sau này quen rồi có thể dùng cách thở này liên tục hằng ngày.
Kiểu thở bụng
Đặt một tay lên ngưc và một tay lên bụng để cảm nhận sự di động của ngực và bụng.
Hít vào bằng mũi, bụng phình ra. Thở ra bằng miệng chúm lại giống như thổi sáo, đồng thời bụng xẹp lại.
Khi hít vào thì đếm trong đầu chậm 1 – 2; thì thở ra chúng ta đếm trong đầu 1 – 2 – 3 – 4. Có nghĩa là thời gian hít vào bằng một nửa thời gian thở ra.
Khi hít vào và thở ra không cần gắng sức quá mức mà chỉ cần hít sâu vừa sức cùng với thở ra vừa sức. Nếu hít sâu được thì càng tốt nhưng không cần phải cố gắng quá sức.
Lặp đi lặp lại động tác hít thở này hằng ngày, nên tập thường xuyên. Khi nào khó thở hay vận động thì hãy dùng cách thở này ngay.
Tập mỗi ngày ít nhất 3 lần, mỗi lần 15 phút. Sau này quen rồi có thể dùng cách thở này liên tục hằng ngày.
Kiểu thở bóng bay
Kiểu thở này giúp loại bỏ dung tích khí cặn trong phổi giống như chúng ta thở bóng bay.
Có thể dùng một quả bóng bay hoặc không cần. Ngồi tư thế giống như các kiểu thở trên
Cách thực hiện giống như thở bụng, nhưng khi thở ra thì thở hết sức nhằm đẩy toàn bộ khí cặn trong phổi ra ngoài.
Kỹ thuật ho chủ động
Thở chúm môi trong khoảng 5 – 10 phút giúp đẩy đờm từ phế quản nhỏ ra phế quản lớn hơn.
Tròn miệng hà hơi từ 5 – 10 lần, tốc độ tăng dần giúp đẩy đờm ra khỏi khí quản
Ho: Hít hơi thật sâu, nín thở và ho liên tiếp 2 lần. Lần 1 ho nhẹ, lần 2 ho mạnh hơn để đẩy đờm ra ngoài
Kỹ thuật thở có chu kỳ chủ động
Bước 1: Hít thở nhẹ nhàng trong vòng 20 – 30 giây
Bước 2: Căng giãn lồng ngực: Hít thật sâu bằng mũi, nín thở 2 – 3 giây. Tiếp theo thở ra nhẹ nhàng. Lặp lại thừ 3 đến 5 lần
Bước 3: Hà hơi: Hít thật sâu, hít thở 2 – 3 giây tròn miệng, sau đó hà hơi đẩy mạnh dòng khí ra ngoài. Lặp lại 1 đến 2 lần
2. Tư thế nghỉ ngơi
Nếu kết quả Oxy máu SpO2 <94%, hoặc cảm thấy mệt mỏi khó thở. Chúng ta có thể áp dụng một số tư thế nhu nằm sấp, nằm đầu cao hoặc nằm nghiêng. Tiếp tục theo dõi Oxy máu khi thay đổi tư thế.
Tư thế nằm sấp
Giữ đầu hơi thấp so với thân người, xoay đầu sang một bên để dễ thở.
Chiêm lót khăn gối ở vùng đầu cho thoải mái. Chiêm lót khăn gối vùng hông để tránh đau lưng ( tránh chiêm lót vào bụng vì dễ gây khó thở). Chiêm lót khăn gối ở chân giúp thoải mái.
Thời gian nằm sấp duy trì từ 1 – 2 giờ trong 4 giờ. Tối đa 14 giờ trên 1 ngày
Tư thế nằm đầu cao
Nằm đầu cao từ 30 đến 60 độ hoặc ngồi dựa lưng
Tư thế nằm nghiêng
Chiêm lót khăn gối ở vùng đầu cổ, hông và giữa 2 chân để tạo sự thoải mái
Chú ý trong quá trình tập luyên nếu xuất hiện các biểu hiện bất thường: mệt mỏi, khó thở hay đau ngực tăng cần dừng tập, theo dõi cơ thể. Nếu các triệu chứng này tăng lên cả khi nghỉ thì cần báo ngay cho nhân viên y tế để được theo dõi và xử lý kịp thời
3. Tập vận động trên giường
Người nhiễm Covid-19 từ nhẹ đến vừa được khuyến cáo nên nghỉ ngơi tại giường và vận động vừa sức. Vận động giúp hỗ trợ tiêu hóa, cải thiện tuần hoàn máu và giúp thư giãn.
Người bệnh có thể thực hiện một số động tác sau:
– Nằm ngửa, đưa cánh tay qua đầu 10 – 20 lần, giữa thẳng khuỷu tay.
– Gấp khuỷu tay 10 – 20 lần với cánh tay áp sát vào thân mình sau đó duỗi thẳng ra.
– Xoay cổ chân trong 30 giây. Có thể xoay cùng hoặc ngược chiều kim đồng hồ.
– Co duỗi chân từ 10 – 20 lần: Gập chân và đầu gối sau đó duỗi thẳng ra.
– Dạng chân từ 10 – 20 lần: Kéo chân dạng ra ngoài sau đó kéo vào.
– Nâng chân từ 10 – 20 lần: Nằm ngửa, co một chân và nâng chân còn lại lên. Giữ lưng áp sát giường để tránh đau lưng.
4. Các bài tập rèn luyện sức đề kháng
Mọi người có thể thực hiện một số bài tập vận động đơn giản tại nhà vừa có tác dụng nâng cao sức khỏe, vừa có tác dụng giúp phát hiện sớm của khóa thở như đi bộ, đứng lên ngồi xuống, leo cầu thang, nâng hông.
Các bệnh nhân có thể tập thở và thể dục ngay từ hôm nay.
Quý bệnh nhân có nhu cầu tư vấn sức khỏe trực tuyến, xin hãy liên hệ với Bác sĩ Luân. Số điện thoại/Zalo 0395621593 hoặc Fanpage Bác sĩ Luân – Bệnh viện Yên Lạc để được hỗ trợ.
Bác sĩ Nguyễn Văn Luân