Paracetamol (Acetaminophen) là loại thuốc hạ sốt – giảm đau được sử dụng rộng rãi nhất. Sau đây là Phác đồ điều trị ngộ độc Paracetamol ở trẻ em do Bệnh viện Nhi đồng 1 phát hành năm 2020.
Sau khi uống, Paracetamol được chuyển hóa ở gan thành những chất gây độc và hoại tử tế bào gan. Biểu hiện lâm sàng: suy gan, hạ đường huyết, suy thận, rối loạn nhịp tim. Liều độc của Paracetamol > 150 mg/kg.
1. Chẩn đoán ngộ độc Paracetamol ở trẻ em
Hỏi bệnh:
• Thời điểm uống thuốc.
• Biện pháp sơ cứu.
Khám lâm sàng:
• Trước 24 giờ: biếng ăn, nôn ói, đau bụng, xanh tái, ngủ lịm.
• Sau 24-48 giờ: tìm cấc triệu chứng hủy tế bào gan: vàng da, gan to và đau.
• Từ 3 – 6 ngày sau: tìm các dấu hiệu:
Suy gan: rối loạn tri giác, hạ đường huyết, rối loạn đông máu.
Suy thận cấp.
Đề nghị cận lâm sàng:
• Chức năng gan, thận, cần theo dõi chức năng gan
• Đường huyết.
• Đông máu toàn bộ.
• Ammoniac máu.
• Paracetamol trong máu: chỉ định lượng Paracetamol máu sau uống 4 giờ (khi nồng độ trong máu đạt mức cao nhất) (xem biểu đồ Rumack – Mathew).
2. Phác đồ điều trị ngộ độc Paracetamol ở trẻ em
Rửa dạ dày
Than hoạt:
Cần cho than hoạt càng sớm càng tốt ngay sau rửa dạ dày. Không cho than hoạt khi dùng thuốc đối kháng N-acetylcystein đường uống.
N-acetylcysteine:
Cần cho N-acetylcysteine trước khi bệnh nhân có tổn thương gan
Chỉ định:
+ Nồng độ Paracetamol máu có thể gây tổn thương gan (xem biểu đồ Rumack-Matthew) hoặc > 20 pg/mL nếu không rõ giờ ngộ độc
+ Nếu không định lượng được Paracetamol máu, liều Paracetamol > 150 mg/kg hoặc liều > 100 mg/kg kèm tiền căn bệnh lý gan hoặc không xác định được lượng uống vào.
+ Có rối loạn chức năng gan trong 24 giờ đầu sau ngộ độc.
Liều lượng:
N-acetylcysteine Tĩnh mạch:
Liều đầu 150 mg/kg pha trong 10 ml/kg Dextrose 5%. Bơm tiêm trong 1 giờ Sau đó 10 mg/kg/giờ pha trong Dextrose 5% truyền chậm trong 20 giờ.
Có thể truyền kéo dài thêm trong trường hợp nhập viện trễ > 10 giờ hoặc có tổn thương não
N-acetylcysteine uống:
Liều đầu 150 mg/kg pha với nước hoặc nước trái cây tỷ lệ 1/4, uống.
Sau đó 75 mg/kg mỗi 4 giờ đủ 17 liều. Nếu nôn mửa trong 1 giờ sau khi uống, phải uống lập lại hoặc đổi sang dạng tĩnh mạch
Điều trị triệu chứng ngộ độc Paracetamol trẻ em
• Hạ đường huyết: Glucose ưu trương.
• Rối loạn đông máu: Vitamine K1.
Quý bệnh nhân có nhu cầu tư vấn sức khỏe trực tuyến, xin hãy liên hệ với Bác sĩ Luân. Số điện thoại/Zalo 0395621593 hoặc Fanpage Bác sĩ Luân – Bệnh viện Yên Lạc để được hỗ trợ.
Bác sĩ Nguyễn Văn Luân